استراتژی های مدیریت پارکینگ حاشیه ای در قالب سه گروه زیر بیان میشود:
1 -استراتژی های ممنوع کننده پارک حاشیهای
2 -استراتژی های محدود کننده زمان پارک حاشیهای
3 -استراتژی های تکمیلی که به طور مستقیم یـا غیرمـستقیم مـسأله پارک حاشیهای را تحـت تـأثیر خـود قـرار میدهند.
استراتژیهای ممنوع کننده پارک حاشیهای
استراتژیهای ممنوع کننده پارک که ممکن است در برخی از ساعات روز، برخـی از روزهـای هفتـه یـا بـه صورت دائم استفاده شود. در پی تحقق اهدافی به کار گرفته میشـود. ایـن هـدفها شـامل تـسهیل جریـان ترافیک عبوری، افزایش ایمنی عابرین پیاده و وسایل نقلیه عبوری، تشویق به استفاده از حمل و نقل همگانی و ایجاد تقاضای کافی برای پارکینگهای غیرحاشیهای در جهت حمایت از سرمایهگذاران در این بخش میباشـد.
ارائه ضوابط دقیق در مورد مشخصات معابری که این ممنوعیت در آنها قابل اعمال است، میسر نمی باشد. و هر معبر باید با توجه به خصوصیات و ویژگیهای ترافیکی خود، مورد مطالعه قرار گیرد.
با این حال با توجه به عملکرد معابر شریانی، در شرایطی که آنها در حالت فوق اشباع باشند، بهتر است ممنوعیت پارک اعمال گردد.
نکته: قبل از اتخاذ این استراتژی لازم است، خصوصیات پارک حاشیهای از لحاظ زمان (کوتاه مدت، میـان مـدت، بلند مدت) در محدوده مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد تا قابلیت اجرایی بـودن اسـتراتژی مـذکور ارزیـابی گردد.
در صورتی که درصد عمدهای از پارک حاشیهای در ناحیه مورد مطالعه به صورت میان مدت یا بلنـدمـدت باشد. (بیش از 1 ساعت) استفاده از استراتژی مذکور و انتقال پارک حاشیهای به پارکینـگهـای غیرحاشـیهای اطراف محدوده مورد مطالعه امکانپذیر است.
در صورتی که اغلب پارک حاشیهای در محدوده مورد مطالعه بـه صورت کوتاه مدت باشد (کمتر از 1 سـاعت)، اسـتفاده از اسـتراتژی مـذکور بهینـه نمـیباشـد. و لازم اسـت از استراتژیهای دیگری که در ادامه آورده میشود، استفاده گردد.
استراتژیهای محدودکننده زمان پارک حاشیهای
در بسیاری از معابر شهری به علت استفاده نادرست از مکانهای پارک حاشیهای و در نتیجه انجام پارکهای طـولانی مدت (بیش از 2 ساعت) توسط وسایل نقلیه، ظرفیت بالقوه پـارک حاشـیهای کـاهش پیـدا نمـوده تـا جاییکـه متقاضیان کوتاه مدت را نیز دچار مشکل میسازد.
از اینرو مهمترین هدف گروه دوم استراتژیهای پارک حاشیهای، محدود نمودن زمان توقف در مکانهـایی اسـت کـه تقاضای پارک بلند مدت (پارک بیش از 2 ساعت) وجود دارد. و بدین ترتیب در این روش اولویت به پارک هـای کوتاه مدت و میان مدت (کمتر از 2 ساعت) داده خواهد شد.
با استفاده از استراتژیهای محدود کننده زمان پارک حاشیهای، کاربران بیشتری میتوانند از فضاهای پارک حاشیهای موجود استفاده نمایند.
انواع مختلف استراتژی های محدود کننده زمان پارک حاشیهای
الف- دستگاه توقف سنج (پارکومتر)
دستگاه توقف سنج، معمولاً برای کنترل پارکینگهای حاشیهای کنار خیابان به کار میرود. در دسـتگاه های توقف سنج الکترونیکی، امکان برنامه ریزی برای تعیین تعرفه قیمـت، تغییـر تعرفـه بـرای سـاعت هـای مختلـف شبانه روز وجود دارد.
اما مهمترین ایراد دستگاه های توقف سنج را میتوان الـزام بـه کنتـرل و نظـارت دائمی، هزینه نصب، تعمیر و نگهداری نسبتاً بالا اشاره نمود. همچنین این وسایل به زیبایی شهر لطمـه زده و امکان سرقت و تخریب آنها نیز وجود دارد.
ب- موبایل پارک(اپلیکیشن مدیریت پارک حاشیهای)
در این سیستم صاحبان خودرو باید با مراجعه به اپ استورها، نسبت به نصب و عضویت خـود در اپلیکیشن مدیریت پارک حاشیهای و شارژ پلاک خود اقدام نمایند و بعد از آن هر از چنـدگـاهی بـسته بـه میزان پارک خودرو در مکانهای مشخص شده حاشیه خیابان مجددا به شارژ پلاک خود مبادرت نمایند.
-از مزایای این طرح میتوان به استفاده از روش های پرداخت الکترونیکی برای شارژ و اطلاع از میـزان اعتبـار و پرداخت تعرفه مطابق با زمان توقف اشاره نمود.
-از معایب آن میتوان به عدم استفاده طرح برای مسافران اشاره نمود.
ج- پارکبان
قبض پارک نوعی قبض مخصوص توقف در پارکینگهای حاشیهای اسـت کـه در آن تـاریخ و زمـان مجـاز توقف مشخص است. استفاده کننده بر اساس مدت زمان مورد نیاز برای توقف، توسط مأموران کنترل فضای پارک حاشیهای (پارکبان) قبض برایش صادر میشود.
این روش، محدودیت سایر روشهای مدیریت پارک حاشیهای را ندارد. در اجرای این روش تأکیـد مـیگـردد فقط بـه مـسأله درآمـد بـرای شهرداری ها توجه نشود بلکه هدف باید حذف پـارکهـای بلند مدت و اختصاص فضاهای پارک به کاربران بیشتر باشـد.
استراتژیهای تکمیلی
گروهی دیگر از استراتژی های مدیریت پارک حاشیهای، شامل برخی از روشهای مدیریت ترافیک است. که به طور مستقیم و یا غیر مستقیم مسأله پارکینگ را تحت تأثیر خود قرار میدهند. تعدادی از این اسـتراتژیهـا شـامل موارد زیر است:
_ اولویت استفاده از وسایل نقلیه پرسرنشین
_ ایجاد خطوط ویژه برای وسایل نقلیه پرسرنشین
_ محدودیت عبور وسایل نقلیه موتوری در مناطق پیاده راهها
_ تشویق سفر با وسایل نقلیه غیرشخصی
_ ارتقای سطح سرویس حمل و نقل عمومی
اغلب موارد مذکور به طور غیرمستقیم باعث بهبود وضعیت پارک حاشیهای خواهد شد. اسـتفاده از اسـتراتژیهـای تکمیلی به منظور تأثیر غیرمستقیم بر روی پارک حاشیهای، معمولاً در نواحی بـا تـراکم پـارک حاشـیهای بـالا و اغلب به صورت پارکهای کوتاه مدت توصیه میشود.
زمانی استفاده از این استراتژیها به منظور بهبود وضعیت پارک حاشیهای توجیـه پـذیر میگـردد که سایر استراتژیهایی که به طور مستقیم در میزان عرضه و تقاضـای پـارک حاشـیهای تـأثیر دارنـد، کارآمـد نباشند.
از دیدگاه مدیریت شهری، تنها راهکار مناسب برای کاهش تراکم پـارک حاشـیهای، اسـتفاده از اسـتراتژیهـای کـلان مدیریتی میباشد.
کلام آخر
در مجموع هدف از کلیه استراتژیهای محدود کننـده زمـان پـارک حاشیهای، جلـوگیری از توقـفهـای بلنـد مـدت خودروها (بعضاً در تمام مدت روز) و جلوگیری از پارکهای حاشیهای دوبلـه و غیرمجـاز بـه صـورت کوتاه مدت میباشد. لذا با استفاده از استراتژیهای مذکور در کنار قیمت گذاری مناسب و برنامـه ریـزی دقیـق، میتوان از یک محل پارک به جای استفاده یک وسیله نقلیه در طول روز، چندین وسیله استفاده نماینـد.
ایـن مسئله باعث افزایش بهرهوری فضاهای پارک حاشیهای میشود.