رشد سریع شهرنشینی معضلات فراوانی را به همراه داشته است که یکی از بزرگ‌ترین و اصلی ترین آن به ویژه در سطح کلانشهرها، معضل ترافیک و سختی رفت و آمد است. در این میان توجه به توسعه حمل و نقل عمومی به عنوان نبض حیات شهرها و تعیین راهبردهایی برای کنترل و مدیریت ترافیک اهمیت دوچندانی دارد.
چالش قدیمی ترافیک در شهرها به ویژه در کلانشهرها با وجود اقدامات انجام شده برای کنترل آن همچنان به عنوان کلافی سردرگم فراروی مدیریت شهرها است؛ چرا که با رشد سریع جمعیت شهری و به دنبال آن رشد روزافزون خودروها مواجه هستیم.
سازگاری با این تغییرات سریع نیازمند داشتن برنامه مناسب و متناسب با شهر است. اگر در برنامه‌ریزی و طراحی شهری از همان ابتدا، شبکه جابه‌جایی شهری به عنوان یکی از عناصر طراحی مدنظر قرار نگیرد، به طرح لطمه‌ای جبران ناپذیر وارد می‌کند و اجرای آن را با مشکلات عدیده‌ای از جمله تحمل هزینه‌های سنگین روبه‌رو خواهد ساخت .
با توجه به آنکه اجزا یک سیستم حمل و نقلی شامل انسان، وسیله نقلیه، راه و شرایط محیطی است، سه عامل اساسی طراحی مهندسی، آموزش و اعمال قانون از اصول اساسی مدیریت و کنترل ترافیک است.
ایجاد پارک حاشیه ای هوشمند در معابر اصلی و شلوغ شهر
کنترل ترافیک بیشتر به جنبه مدیریت رفتار کاربران راه (راننده، عابر، موتورسوار، دوچرخه سوار و مسافر) می‌پردازد. از این رو نیاز به برقراری ارتباط با کاربر و انتقال پیام داریم. علائم عمودی و افقی مثل تابلوهای ترافیکی و خط کشی‌های روی آسفالت، ارسال پیامک، جریمه، سرعت گیر، شیارهای لرزآور راه‌ها، چراغ راهنمایی و چشمک زن، دوربین نظارتی و ثبت تخلف رانندگی و ایجاد پارک حاشیه ای هوشمند در کلانشهرها و غیره همه و همه از تجهیزات کنترل ترافیک به منظور یاد شده است.
مهم‌ترین عامل در کنترل ترافیک برقراری ارتباط با کاربر راه و اطمینان از انتقال پیام مدیریت راه به وی است. به عنوان مثال با ایجاد تعداد کافی تابلو هدایت مسیر با ابعاد، رنگ، فونت، درخشندگی و موقعیت مناسب باید بتوان مسیر پیش رو را به رانندگان معرفی کرد تا مانع از دنده عقب گرفتن به دلیل عبور از یک خروجی بزرگراه شد. یا با ارسال پیامک جریمه به راننده متخلف بلافاصله پس از ارتکاب جرم باید وی را از عمل خلاف قانونش مطلع و هشدار داد که در صورت تخلف حتماً جریمه می‌شود تا اعمال جریمه اثربخش و اصلاح کننده رفتار باشد.
افراد نیز باید در مورد رفتار رانندگی، عدم پارک دوبله در کنار خیابان ها و معابر اصلی شهر ، ایجاد پارک حاشیه ای هوشمند در معابر اصلی و شلوغ شهر جهت عدالت استفاده از پارک حاشیه ای ، شیوه و الگوی سفر، عادات رانندگی و عواقب تخلف به خوبی آموزش داده شوند، مثلاً در صورت عدم استفاده از کمربند در وقوع تصادف چه آسیبی بر ایشان وارد می‌شود و یا استفاده از خودروی شخصی چقدر به محیط زیست و منابع ملی آسیب وارد می‌کند.
تجهیزات ترافیکی، هندسه راه و خودرو نیز باید بر اساس اصول مهندسی و فراخور نیاز کاربران طراحی و ساخته شود مثلاً چراغ سبز تقاطع زمان کافی برای عبور عابر را تأمین کند یا هنگام خلوتی نیمه شب زمان زیادی راننده را پشت چراغ قرمز متوقف نکند تا بی قانونی از وی سر بزند، حفاظ راه به گونه‌ای طراحی و اجرا شود که در صورت وقوع تصادف و برخورد به آن کمترین آسیب به خودرو و سرنشین وارد آید. در واقع بهبود مدیریت ترافیک در گرو توسعه پست، خدمات غیرحضوری، دولت الکترونیک، خدمات بانکی اینترنتی، دورکاری و… است.
