افزایش تردد و نقایص زیرساختی
فهرست مطالب
هر چند تبریز نسبت به سایر کلانشهرها، به عنوان شهری آرام شناخته شده است، اما در سال‌های اخیر افزایش میزان تردد و نقایص زیرساختی باعث به وجود آمدن مشکلات ترافیکی شده است. کمربندی‌های حاشیه شهر و اتوبان‌ها نیز کفاف حجم بالای تردد خودروها را ندارد و گاها شاهد ترافیک‌های نسبتا سنگین در این محورها هستیم.
به نظر می‌رسد تبریز هم در حوزه ترافیک، در حال طی کردن راه کلانشهرهایی مثل تهران باشد. کمبود سیستم حمل و نقل عمومی مناسب هم باعث میشود حتی با وجود گرانی بنزین، اغلب مردم ترجیح دهند با خودروی شخصی تردد کنند که البته با شیوع کرونا این موضوع برجسته تر شد. تردد اکثریت مردم با خودروهای تک سرنشین در خیابان‌هایی که چنین حجمی از تردد موقع احداث آنها پیش بینی نشده است باعث میشود خیابانهای تبریز کم کم شبیه خیابانهای تهران شود.
جای بررسی دارد که آیا روح و روان مردم هم ظرفیت پذیرش این حجم از ترافیک و معطل ماندن در خیابان‌ها را دارد؟
سه و هفت دهم میلیون سفر به صورت روزانه در تبریز اتفاق می‌افتد که بخش حمل و نقل عمومی کاهش یافته و آمار تلفات درون شهری هم در حال افزایش است.
در ماده ۱۰۸ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور صراحتا اشاره شده که در کلانشهرها باید بحث تجهیز ماشین آلات از طریق شهرداری‌ها با تامین اعتبار اتفاق بیفتد. متاسفانه تاکنون، ماده ۱۰۸ در تبریز اتفاق نیفتاده است.
متاسفانه مشکلات اعتباری موجود در سطح کشور، دامن گیر بخش ترافیک هم میشود. و عمده مشکلات حوزه ترافیک شهر تبریز مربوط به جابه‌جایی زود به زود مدیران حوزه ترافیک است. در حالی که متولی ناوگان حمل و نقل عمومی در شهر تبریز حداقل باید ۱۰ سال ثابت بماند و با تسلط و آشنایی کامل با سیستم، برنامه‌ها را پیش ببرد.
طرح‌های توسعه
طرح‌های توسعه ما باید ترافیکی محور باشد و در دفتر فنی و وزارت کشور نیز نهضتی ایجاد شده که بر اساس آن، طرح‌های توسعه شهرها باید ترافیکی محور باشد. نگرش ما این است که در کمیسیون ماده ۵، کاربری‌ها بر مبنای ترافیک محور دیده شده و توسعه بر مبنای حمل و نقل باشد.
مباحث فرهنگی نیز بسیار اهمیت دارد، اما این نوع مباحث، بلند مدت و زمانبر هستند. متاسفانه بحث‌های فرهنگی اعمال شده در شهرها بلندمدت نبوده و به صورت کوتاه‌مدت اجرا میشود و همین امر آفت شهرها و مدیریت‌هاست. به عنوان نمونه مدیران یک برنامه، کمپین و… را شروع می‌کنند اما شش ماه بعد با جابجایی مدیر، تمامی این برنامه‌ها نیز کنار می‌رود.
نباید فاکتورهای اجتماعی را در بحث فرهنگ‌سازی نادیده گرفت، تنش‌های اجتماعی، نبود امنیت شغلی و… همگی بر روند فرهنگ‌سازی اثرگذار بوده و در بررسی آمار تصادفات می‌بینیم که یک طرف ماجرا، ناهنجاری‌های اجتماعی است و باید اقدامات تخصصی در این رابطه انجام شود.
شبکه توزیع بار
حتما باید شبکه توزیع بار با شبکه‌های فرعی به صورت مطالعه شده و علمی جانمایی شود، سهم حمل و نقل ترکیبی با توجه به فعالیت مترو باید سهم بندی شده و اینگونه نباشد که در یک مسیر زیر خیابان مترو و بالای خیابان نیز بی ارتی حرکت کند و باید ایستگاه‌های ترکیبی ایجاد شود.
تمامی برنامه‌ریزی‌ها برای مدیریت ترافیک با یک توزیع کاربری نامناسب مثل لاله‌پارک، ستاره باران و… برهم می‌خورد، بر این اساس باید در کمیسیون ماده ۵ طرح‌ها از جنبه‌ی ترافیکی مطالعه شوند.
نوسازی و تجهیز ناوگان حمل و نقل عمومی در حوزه ترافیک
در سطح شهر، حمل و نقل پاک و یا انسان محور مثل دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی و… نیازمند توجه جدی است، اما به لحاظ ساختاری بستر لازم برای تخصیص سهمی از حمل و نقل به این بخش فراهم نیست. تحریم‌ها و تورم لجام گسیخته نیز بخشی از نوسازی ناوگان و بروزسازی شبکه را با مشکل مواجه کرده و دوربین پلاک‌خوانی که تا دیروز با ۴۰ میلیون وارد سیستم می‌شد، اکنون بیش از یک میلیارد تومان قیمت دارد. همچنین افزایش تعرفه‌های خدمات مبتنی بر انتقال دیتا نیز از دیگر مشکلات بوده و نیازمند توجه است.
اجرای طرح زوج و فرد
طبق آخرین بررسی‌ها، طرح زوج و فرد باعث کاهش ۴۰ درصدی ترافیک در هسته مرکزی شهر تبریز شده است. این طرح به طور کامل در هسته مرکزی شهر اجرا میشود، البته با توجه به شرایط کرونایی مقرر شده که پلیس متناسب با محدودیت اعمال شده در حوزه حمل و نقل عمومی، یک سری ملاحظه‌هایی که در این خصوص داشته باشد.
طرح زوج و فرد زمانی توسعه می‌یابد که زیرساخت‌های لازم فراهم شود و سهم سیستم حمل و نقل عمومی در محدوده طرح بالا برود و شهروندان بتوانند در این محدوده به جای خودروی شخصی از وسایل نقلیه عمومی بهره مند شوند و یا پیاده محوری مبتنی بر خدمات در این محدوده اعمال شود.
